Οι Nirvana και ο Quentin Tarantino ήταν δύο επαναστάτες της τέχνης.
Η δεκαετία του 1990 σημαδεύτηκε από μία έκρηξη ανεξάρτητης δημιουργικότητας, τόσο στη μουσική όσο και στον κινηματογράφο. Σε αυτό το πλαίσιο, δύο εμβληματικές μορφές, ο Kurt Cobain των Nirvana και ο Quentin Tarantino, άφησαν το δικό τους στίγμα, επηρεάζοντας ο ένας τον άλλον με μοναδικό τρόπο.
Είναι δύσκολο να μην νιώσει κανείς νοσταλγία για την pop κουλτούρα της δεκαετίας του ’90.
Η έκρηξη του Britpop στο Ηνωμένο Βασίλειο. Η μάχη ανάμεσα στους Blur και τους Oasis. Το shoegaze που έβραζε κάτω από την επιφάνεια.
Και στις Ηνωμένες Πολιτείες, η mainstream μουσική περνούσε μία μεταμόρφωση, με grunge rock συγκροτήματα όπως οι Nirvana να ανεβαίνουν στα charts, οδηγώντας τη μουσική σε νέα μονοπάτια.
Ενώ η ροκ μουσική κυριαρχούσε στα ερτζιανά, οι αλλαγές στον κόσμο του κινηματογράφου ήταν εξίσου συναρπαστικές.
Ο ανεξάρτητος κινηματογράφος βασίλευε. Σκηνοθέτες όπως ο David Fincher και η Sofia Coppola ήρθαν στο προσκήνιο, δημιουργώντας έργα που θα καθόριζαν το σκληρό ύφος της δεκαετίας.
Όμως, ίσως ο πιο χαρακτηριστικός σκηνοθέτης της δεκαετίας ήταν ο Quentin Tarantino, ο οποίος ξεκίνησε να χτίζει τη θέση του ως cult δημιουργός το 1992 με την ταινία «Reservoir Dogs».
Καθώς η mainstream μουσική στρεφόταν όλο και πιο πολύ προς την εναλλακτική σκηνή και ο κινηματογράφος γινόταν πιο στυλιζαρισμένος και πιο βίαιος, ήταν λογικό να υπάρξει κάποια αλληλεπικάλυψη ανάμεσα στις δύο μορφές τέχνης.
Πράγματι, δύο από τα μεγαλύτερα ονόματα της cult σκηνής της εποχής συγκρούστηκαν όταν οι Nirvana ευχαρίστησαν τον Quentin Tarantino στις σημειώσεις του τρίτου τους δίσκου «In Utero» (1993).
«Στους Nirvana άρεσε πολύ η ταινία και ο Kurt Cobain τη λάτρεψε τόσο πολύ που με ευχαρίστησε», είπε ο Quentin Tarantino για το «Reservoir Dogs» κατά τη διάρκεια μιας συζήτησης με το Double J.
Αν και δεν συναντήθηκαν ποτέ αυτοπροσώπως, ο Kurt Cobain ήταν ξεκάθαρα επηρεασμένος από την ταινία που ένιωσε την ανάγκη να μοιραστεί την εκτίμησή του για τον σκηνοθέτη.
Αλλά πώς μπορεί το στυλ του Tarantino να επηρέασε το έργο των Nirvana;
Ούτε ο Quentin Tarantino ούτε ο Kurt Cobain φοβήθηκαν να προσεγγίσουν δύσκολα θέματα στην τέχνη τους.
Στο ντεμπούτο του, ο Tarantino άρχισε να διαμορφώνει το χαρακτηριστικό ύφος του με υπερβολική βία και βωμολοχίες, στοιχεία που ο Kurt Cobain θα ενσωμάτωνε επίσης στα τραγούδια του.
Το «In Utero» ασχολήθηκε με θέματα όπως η σεξουαλική επίθεση, οι ψυχικές ασθένειες και η εκδίκηση, δίνοντας σε κάθε θέμα το βάρος που του άξιζε.
«Μίσησε με, κάνε το και ξανακάνε το», τραγουδάει ο Cobain στο «Rape Me», «Κατέστρεψέ με, βιάσέ με, φίλε μου».
Ο frontman των Nirvana χρησιμοποιεί λέξεις που οι περισσότεροι καλλιτέχνες θα δίσταζαν να βάλουν στα τραγούδια τους για να σοκάρουν το κοινό και να το αναγκάσουν να νιώσει τον αντίκτυπο των λέξεων του.
Αυτή η τάση να παρουσιάζει τον βίαιο κόσμο όσο πιο ωμά και ειλικρινά γίνεται, ενώ παράλληλα απευθύνεται σε ένα μαζικό κοινό, είναι κάτι που ο Cobain μοιραζόταν με τον Tarantino.
Όμως, ο Kurt Cobain είχε αφοσιωθεί σε αυτή τη θεματολογία πολύ πριν την κυκλοφορία του «Reservoir Dogs». Είχε ήδη αρχίσει να εξερευνά δύσκολα θέματα στους δύο πρώτους δίσκους των Nirvana, το «Bleach» και το «Nevermind», που κυκλοφόρησαν το 1989 και το 1991 αντίστοιχα.
Σίγουρα, ο Cobain θαύμαζε το έργο του Tarantino και μπορεί να εμπνεύστηκε περαιτέρω από αυτό, ίσως λόγω των κοινών καλλιτεχνικών ενδιαφερόντων τους, αλλά ήδη βρισκόταν σε αυτό το εναλλακτικό πεδίο.
Ο Quentin Tarantino έτρεφε παρόμοια εκτίμηση για τη σκηνή στην οποία δραστηριοποιούνταν ο Kurt Cobain, σημειώνοντας ότι το «Reservoir Dogs» συνέπεσε με το grunge.
«Ο κόσμος είχε βαρεθεί τις εταιρικές ταινίες του Χόλιγουντ της δεκαετίας του ’80 και το ίδιο ίσχυε και με την εταιρική μουσική της δεκαετίας του ’80», εξήγησε.
Οι Nirvana δεν φαίνεται να επηρέασαν άμεσα το έργο του – η μουσική τους δεν έχει εμφανιστεί ποτέ σε κανένα από τα αγαπημένα του soundtracks – αλλά ο θαυμασμός μεταξύ τους ήταν αναμφίβολα αμοιβαίος.
Η δεκαετία του ’90 ήταν μία μεταβατική περίοδος για την ανεξάρτητη μουσική και τον κινηματογράφο, ωθώντας και τα δύο είδη στα όριά τους όσον αφορά τη σκληρότητα και το gore, επομένως είναι λογικό ο Tarantino και ο Cobain να επαινούν ο ένας τις προσπάθειες του άλλου σε αυτόν τον τομέα.
Δεκαετίες αργότερα, και οι δύο παραμένουν cult είδωλα της εποχής, εμβληματικές μορφές της δεκαετίας του ’90 και της ανεξάρτητης κουλτούρας.